Cụm di tích lịch sử đền, chùa, đậu Xanh thuộc thôn Duyên Linh, xã Đình Cao được xếp hạng di tích cấp tỉnh. Cụm di tích được xây dựng ở cuối xóm Xanh, thôn Duyên Linh nên người dân lấy tên xóm đặt tên cho cụm di tích.

                                                                                ( Hình ảnh Đền Xanh)

Theo truyền ngôn của nhân dân địa phương thì đền Xanh là nơi tôn thờ một bà Cung Phi triều Hậu Lê. Bà là một người con gái địa phương (thuộc xóm Ngà, thôn Duyên Linh) có tài, sắc, tính tình hiền lành, nết na, chăm chỉ, sống chan hoà, yêu thương mọi người. Bà được nhà Vua trong một lần đi kinh lý qua vùng này yêu mến tài sắc, lễ nghĩa nên đã đưa về cung, giao cho việc dạy các cung tần, mỹ nữ, góp phần làm cho hậu cung yên ổn.

Sau nhiều năm ở trong cung, bà đã xin nhà Vua cho về thăm lại quê hương. Nhà Vua ưng thuận và cho quân lính khai thông dòng sông Cửu khúc nối từ làng Ngà với dòng sông Nghĩa Trụ tạo thành con đường thuỷ để đoàn thuyền có thể xuôi dòng từ Kinh thành đưa bà về tận quê. Khi về đến làng Ngà, nhà Vua sai quân lính đắp Nền Quán để quân lính nghỉ chân.

Sau thời gian thăm lại quê hương, đoàn thuyền của bà xuôi dòng trở lại Kinh thành. Khi đến đầu làng Xanh (nay thuộc xóm Xanh, thôn Duyên Linh) thì tự nhiên trời tối sầm, mây mưa kéo đến và bà mất tại đây. Nhà Vua nghe tin vô cùng thương tiếc, đã lệnh cho nhân dân làng Xanh xây đền để tôn thờ bà ngay tại nơi bà mất. Đồng thời, nhà Vua cũng ban cho dân làng 80 mẫu ruộng công điền để hàng năm dùng vào việc hương khói, thờ cúng bà. Do vậy, nhân dân hai làng vẫn có câu ca truyền tụng từ xưa tới nay là: “Gái làng Ngà, Đức Bà làng Xanh”. Và hiện nay, tại địa phận xóm Ngà (thôn Duyên Linh) vẫn còn dấu tích của những nơi đoàn thuyền và quân lính dừng chân như: Cống phủ, ao thuyền rồng, ao lính, nền quán…

                                                                         (Hình ảnh chùa Xanh)

Cũng giống như bao ngôi chùa khác, chùa Xanh là nơi tôn thờ Đức Phật Thích ca Mâu Ni, đồng thời cũng là nơi khuyên răn con người sống hướng thiện, tu nhân tích đức.

                                                                   (Hình ảnh đậu Xanh)

Theo truyền ngôn của nhân dân địa phương thì đậu Xanh là nơi tôn thờ các vị Thiên thần cai quản miền Thượng giới, đứng đầu là Ngọc Hoàng Thượng Đế. Các vị tiếp theo là: Ngọc Thanh thánh cảnh hư vô tự nhiên nguyên thuỷ thiên tôn; Thượng Thanh chân cảnh ngọc trấn đại đạo thiên tôn; Thái Thanh tiên cảnh Huyền Quang lão quân đạo đức thiên tôn.

Ngoài ra, trong đậu còn phối thờ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn.

Hàng năm, lễ hội tại đền, chùa, đậu Xanh được tổ chức vào ngày mồng 2 tháng 2 âm lịch để kỷ niệm ngày mất của Đức Bà và thường 2 năm tổ chức một lần lễ hội lớn. Diễn ra cùng với các nghi lễ truyền thống: tế lễ, rước kiệu, rước thuyền rồng là một số trò chơi dân gian như: trọi gà, cờ tướng, đi cầu khỉ, bắt vịt…, thu hút đông đảo nhân dân địa phương và du khách tham gia. Đây là dịp để cùng nhau ôn lại truyền thống lịch sử của làng quê, qua đó góp phần vào việc giữ gìn các di sản văn hoá của địa phương.

                                                                 Công chức Văn hóa xã Đình Cao