Còn nhiều bất hợp lý trong việc cung cấp nước sạch cho nhân dân

       Nước giữ một vai trò đặc biệt trong đời sống sinh tồn và phát triển của con người. Có nước mới có sự sống. Con người, động, thực vật sẽ không tồn tại nếu thiếu nước. Nước giúp duy trì cân bằng của bầu khí quyển, đem lại cho con người bầu không khí trong lành.

        Nước thì chẳng xa lạ gì với tất cả mọi người chúng ta khi ngày nào chúng ta cũng dùng cho mọi sinh hoạt, từ ăn uống, tắm giặt, vệ sinh... Tuy nhiên nguồn nước mà ta đang dùng liệu có sạch, có hợp vệ sinh không? Rất nhiều người trong chúng ta đánh giá 1 nguồn nước là sạch hay không chỉ bằng cảm nhận chủ quan của mình mà không theo bất cứ 1 cơ sở khoa học nào khác, điều đó hoàn toàn không đúng.

        Nước sạch theo quy chuẩn quốc gia là nước đáp ứng các chỉ tiêu theo quy định của quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất lượng nước sinh hoạt QCVN 02:2009 do Bộ Y tế ban hành ngày 17 tháng 6 năm 2009. Một nguồn nước cấp được công nhận là nước sạch phải đảm bảo tất cả các chỉ tiêu theo quy chuẩn Việt Nam về màu sắc, mùi vị, độ đục, clo dư, hàm lượng sắt, asen, clorua vv…

        Trên địa bàn huyện nhà hiện có 4  nhà máy cấp nước sạch cho 10 xã, thị trấn. Còn lại xã Minh Hoàng do nhà máy nước Hưng Đạo thuộc xã Hưng Đạo huyện Tiên Lữ cấp; 3 xã là Đình Cao, Đoàn Đào, Tống Trân do nhà máy nước Cương Chính thuộc xã Cương Chính huyện Tiên Lữ cấp. Đến nay toàn huyện đã có khoảng trên 6.200 hộ đấu nối và sử dụng nước máy của các nhà máy nước. Xã có nhiều hộ dân sử dụng nước máy nhất trên địa bàn huyện là Đoàn Đào và Minh Tân. Việc xây dựng và đi vào hoạt động của các nhà máy nước đã giúp người dân, nhất là người dân vùng nông thôn được dùng, được sử dụng nước hợp vệ sinh; dần bỏ thói quen sử dụng nước ao, hồ, nước giếng khoan. Sử dụng nước sạch còn là biện pháp hữu hiệu để người dân phòng ngừa các bệnh nguy hiểm do ô nhiễm nguồn nước, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.

            Tuy nhiên, một vấn đề đang được nhiều người dân sử dụng nước sạch quan tâm hiện nay chính là giá đấu nối, lắp đặt đồng hồ đo đếm nước và giá nước. Được biết, ở mỗi địa phương, đơn giá lắp đặt cụm đồng hồ đấu nối nước là khác nhau. Có nơi đơn vị cung cấp thu 2 triệu đồng, có nơi 2 triệu 500 nghìn đồng, có thời điểm là 2 triệu 800 nghìn đồng. Một người dân ở khu dân cư số 2 thị trấn Trần Cao cho biết, khi hỏi giá đấu nối và lắp đặt cụm đồng hồ đo nước để gia đình sử dụng, có nhân viên của Nhà máy nước thị trấn Trần Cao báo giá là 4 triệu 500 nghìn đồng, có người lại báo giá là trên 3 triệu đồng. Giá nước mà các nhà máy nước thu của người sử dụng ở mỗi địa phương cũng khác nhau.                

          Theo khảo sát, giá chưa có thuế và phí thì người dân trên địa bàn xã Nguyên Hòa đang phải trả cho đơn vị cung cấp nước là 5.000đ/m³; ở thị trấn Trần Cao là 6.500đ/m³; ở xã Minh Tân là 6.800đ/m³. Nguyên nhân có sự chênh lệch về giá đấu nối và giá bán nước trên được các đơn vị cung cấp nước đưa ra là chi phí đầu tư đường ống đấu nối tại mỗi địa phương khác nhau. Vật tư, chủng loại sử dụng khác nhau. Có đơn vị thì tổ chức khuyến mãi từng thời điểm khác nhau để thu hút khách hàng. 

          Qua tìm hiểu được biết, trong khi lắp đặt, đấu nối nước, các đơn vị cung cấp chỉ thông báo cho nhân dân về thời gian và giá thành lắp đặt mà không có sự thỏa thuận hay thống nhất với người dân về cơ chế huy động kinh phí. Việc làm này là chưa đúng với chỉ đạo tại Thông báo kết luận số 211 ngày 24 tháng 5 năm 2018 của Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nguyễn Minh Quang tại cuộc họp về đấu nối đồng hồ cấp nước, phương án giá nước, chuyển nhượng các công trình cấp nước và hỗ trợ hộ nghèo đầu nối, sử dụng nước. Theo thông báo kết luận của Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nguyễn Minh Quang: “Việc đầu tư kinh phí đấu nối nước sạch là trách nhiệm của các đơn vị cấp nước đến điểm giáp ranh hộ sử dụng nước (bao gồm cả đòng hồ đo nước và thiết bị phụ trợ). Đơn vị cấp nước được thỏa thuận với các hộ dân để huy động kinh phí đấu nối đồng hồ nước sạch, nhưng phải được sự đồng thuận của các hộ dân, mức huy động công khai và theo định mức quy định của Ủy ban nhân dân tỉnh. Kinh phí huy động đấu nối sử dụng nước sạch được xử lý theo 2 hình thức sau:

          - Được trừ vào tiền sử dụng nước hàng tháng. Mức khấu trừ tối thiểu 10% giá trị tiền nước hàng tháng, được thể hiện trong hóa đơn tiền nước (giá nước là do UBND tỉnh quy định, được tính đúng đủ bao gồm cả khấu hao cụm đồng hồ). Đồng hồ đo nước do đơn vị cung cấp nước quản lý, có trách nhiệm duy tu, bảo dưỡng và định kỳ kiểm định theo quy định.

          -  Không tính vào chi phí hình thành giá nước, để giảm chi phí chi trả tiền nước của người dân. Đồng hồ đo nước là tài sản của hộ sử dụng nước, đơn vị cung cấp nước có trách nhiệm duy tu, bảo dưỡng và định kỳ kiểm định theo quy định”.

          Như vậy, với việc thu tiền lắp đặt cụm đồng hồ đấu nối nước cho người dân của các đơn vị cung cấp nước là chưa tuân thủ theo chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh. Điều này chỉ mang lại lợi ích cho các đơn vị cấp nước, còn người dân thì chịu nhiều thiệt thòi. Và đó cũng sẽ là vật cản, hạn chế việc tiếp cận, sử dụng nước sạch sinh hoạt an toàn, hợp vệ sinh tại nông thôn khi mà tỉnh và huyện đặc biệt quan tâm và khuyến khích.

        Những “mập mờ” trong việc tính toán, xác định chi phí hình thành giá nước và việc không chấp hành các quy định của Ủy ban nhân dân tỉnh của các đơn vị cấp nước đang gây bức xúc trong nhân dân. Trước tình trạng trên, đề nghị chính quyền các cấp, các ngành chức năng cần nhanh chóng can thiệp; tiến hành thanh kiểm tra nhằm chấn chỉnh, xử lý dứt điểm những điều bất hợp lý./.